Η ΣΥΝΤΑΓΗ ΤΟΥ ΜΑΓΙΚΟΥ ΖΩΜΟΥ (LETTER FROM AN EXPERT II)
Τα πρωταθλήματα μπάσκετ τελειώνουν σιγά-σιγά, με το Τορόντο να ετοιμάζεται να πάρει στον Καναδά τον τίτλο της κορυφαίας ομάδας του κόσμου, την ΤΣΣΚΑ στην Ευρώπη να αναπαύεται πάνω στις δάφνες των πρωταθλητών και τον Παναθηναϊκό να παίζει με τον Προμηθέα Πατρών – στην έκπληξη της χρονιάς- για τον τίτλο στην Ελλάδα! Τώρα, λοιπόν, είναι μια καλή στιγμή για να ψάξουμε να βρούμε την συνταγή του …μαγικού ζωμού – από αυτόν που έκανε ανίκητο τον Αστερίξ στο γαλατικό χωριό – που φτιάχνει τους πρωταθλητές…
Το βασικό ερώτημα που χρειάζεται απάντηση: Μήπως είναι οι σούπερ σταρ, οι ηγέτες που κάνουν τις ομάδες; Ο Λέοναρντ, ο Χάινς, ο Καλάθης, ο Λίποβι, ο Νοβίτσκι, ο Διαμαντίδης, ο Γκάλης, ο Γιαννάκης, ο Κόμπι, ο Τζόρνταν, ο Μάτζικ, ο Μπερντ;
Απάντηση: Όχι! Και θα επιχειρηματολογήσουμε!
Δεν υπήρξε ποτέ ομάδα που να κατάφερε κάτι πολύ μεγάλο στηριζόμενη σε έναν και μόνο παίχτη. Τα παραδείγματα είναι πολλά. Στη δεκαετία του 50 και του 60, ο υπεραθλητής που πέτυχε το ρεκόρ των 100 πόντων σε ένα αγώνα, ο Γουίλτ Τσάμπερλεν των Λέϊκερς, ενώ ατομικά κατάφερε να κυριαρχήσει σε όλες τις στατιστικές κατηγορίες του πρωταθλήματος, δεν μπόρεσε να ξεπεράσει την ομαδικότητα των Μπόστον Σέλτικς του Μπιλ Ράσελ.
Ο Τζόρνταν, στην δεκαετία του 90 δεν θα έπαιρνε ποτέ έξι τίτλους με τους Μπουλς αν δεν είχε συμπαίκτες σαν τον Πίπεν, τον Πάξον, τον Ρόντμαν, τον Λόνγκλει, τον Κούκοτς.
Στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα ο Κόμπι και το ΛοςΑντζελες δεν θα έπαιρναν τα πρωταθλήματα το ένα μετά το άλλο αν δεν είχε δίπλα του τον Σακίλ Ο Νιλ, τον Φίσερ, τον Χόρι, τον Γκασόλ τον Αρτέστ…
Πάμε παρακάτω: Ενα παιχνίδι μπάσκετ ολοκληρώνεται σε 40 λεπτά. Στο παρκέ για λογαριασμό της κάθε ομάδας βρίσκονται πέντε παίκτες, ενώ κάθε 24 δευτερόλεπτα -μάξιμουμ- αλλάζει η κατοχή της μπάλας. Και μια που πήγε η κουβέντα στην μπάλα, μέσα στις τέσσερις γραμμές την ώρα του αγώνα είναι υπάρχει μόνο μία στρογγυλή θεά. Άρα αν -υποθετικά- ένας παίκτης παραμείνει στο γήπεδο επί 40 λεπτά, γεγονός που συμβαίνει πλέον από σπάνια έως ποτέ, θα είχε την μπάλα στα χέρια του περίπου 4 λεπτά. Τα υπόλοιπα 36 θα κινείται χωρίς την μπάλα παίζοντας άμυνα ή, επίθεση! Συμπέρασμα: Το μπάσκετ είναι ομαδικό άθλημα που παίζεται κυρίως χωρίς την μπάλα, η, μάλλον -πιο σωστά- παίζεται γύρω από αυτήν…
Ποιος είναι, λοιπόν, ο ορισμός της ομαδικότητας (όχι μόνο στο μπάσκετ, όχι μόνο στα σπορ)? Μιλάμε για τον αόρατο συνδετικό κρίκο που ενώνει ένα συγκεκριμένο σύνολο ανθρώπων που έχουν δεσμευτεί ότι δουλεύουν μαζί και βοηθάνε ο ένας τον άλλον, για να πετύχουν ένα κοινό σκοπό!
Είναι χαρακτηριστικό ότι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες ξοδεύουν κάθε χρόνο τεράστια χρηματικά ποσά διοργανώνοντας σεμινάρια ομαδικότητας μεταξύ των υπαλλήλων τους. Και πολλές φορές φωνάζουν προπονητές ομαδικών αθλημάτων για να αναλύσουν και να πείσουν για την αξία και την αποτελεσματικότητα της συνεργασίας.
Η ομαδικότητα στο μπάσκετ έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία.
Όπως και στο σχολείο, ή στο γραφείο, έτσι και στο γήπεδο έχεις να κάνεις με ανθρώπους που συμπαθείς ή αντιπαθείς. Δεν είναι απαραίτητο να είναι φίλοι όλοι οι συμπαίκτες μεταξύ τους για να υπάρχει μια καλή ομάδα! Συμβαίνει, αλλά σπάνια! Είναι, όμως, αδιαπραγμάτευτος κανόνας κάθε πετυχημένης ομάδας ν’ απαρτίζεται από καλούς συμπαίκτες που θα δουλεύουν σαν ένας άνθρωπος στην άμυνα και στην επίθεση επί 40 λεπτά σε κάθε παιχνίδι.
Μπορεί πρόχειρα να αρέσει στους πολλούς το θέαμα που προσφέρει ένα κάρφωμα, αλλά όσο περισσότερο καταλαβαίνει κάποιος το μπάσκετ τόσο θα τον εξιτάρει το γρήγορο γύρισμα της μπάλας, η αρμονία της κίνησης των παικτών χωρίς την μπάλα, η ομαδική προσπάθεια στην άμυνα…
Η μοναδική ομορφιά του μπάσκετ βρίσκεται στην αίσθηση που έχεις ότι η αμυντική πίεση μιας ομάδας κάνει τον χώρο του γηπέδου μικραίνει, ενώ χρόνος συρρικνώνεται στα χρονόμετρα και σε κάνει να κινείσαι όλο και πιο γρήγορα…
Οι πιο εντυπωσιακές ομάδες υπήρξαν πάντα εκείνες που ανέδειξαν συγκεκριμένες συνεργασίες των παικτών. Οι Λέϊκερς πούλησαν το «showtime» στον αιφνιδιασμό, απάντησαν οι Σέλτικς με το “inside game”. Ακολούθησε η εποχή της σκληρής, ομαδικής άμυνας,αλλά και της γρήγορης κυκλοφορίας της μπάλας των «BadBoys» του Ντιτρόιτ και τους διαδέχθηκε η μαγεία του Τζόρνταν και της τριγωνικής επίθεσης για τους Σικάγο Μπουλς. Με την ίδια συνταγή (triangle offense) νίκησαν και οι Λέικερς αργότερα, ενώ στην Ευρώπη το pick n’ roll του Παναθηναϊκού (επί ημερών Ομπράντοβιτς) έχει κερδίσει ήδη μια θέση στην ιστορία του μπάσκετ.
To κοινό στοιχείο ανάμεσα σε αυτές τις θρυλικές ομάδες βρίσκεται στην λέξη «πάσα». Ο αριθμός των εναλλαγών της μπάλας ανάμεσα στους παίκτες (και φυσικά δεν μιλάμε για ασίστ) είναι το μέτρο της αξίας των ομάδων. Οι πάσες μετατρέπουν τους συμπαίκτες σε αδέλφια και σηκώνουν όρθιο τον κόσμο (που καταλαβαίνει μπάσκετ) να χειροκροτήσει…
Με αυτή την λογική το μπάσκετ στις αναπτυξιακές ηλικίες, γίνεται εκπαίδευση εκτός από διασκέδαση. Ο χαρακτήρας που χτίζει ένα παιδί στο γήπεδο από όσα μαθαίνει από τους προπονητές του, χρησιμοποιούνται στο σχολείο, στο σπίτι, στον δρόμο και αύριο στην δουλειά. Η πάσα στον ελεύθερο συμπαίκτη μεταφράζεται στην βοήθεια στο συμμαθητή όταν του δίνεις τις σημειώσεις από την παράδοση, η βοήθεια στην άμυνα γίνεται ένα ενθουσιώδες «ναι» όταν σου ζητάει ο πατέρας σου να τον βοηθήσεις στην δουλειά του, το ότι θα παίξεις δυνατά στην άμυνα χωρίς να κάνεις φάουλ θα σε μάθει αύριο να μην αγνοείς το κόκκινο φανάρι όταν είσαι οδηγός…
There is no I in the word “TEAM”!
Δεδομένο: Δεν υπάρχει το γράμμα “I” (εγώ) στην λέξη “team” (ομάδα)! Ομάδα σημαίνει βάζω συνειδητά το “εγώ” μου κάτω από το “εμείς”. Αυτό το ομαδικό πνεύμα, την υπευθυνότητα, την υπερηφάνεια ότι ανήκουμε σε κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό μας είναι στοιχεία που δεν μπορούμε να τα πετύχουμε από την μια στιγμή στην άλλη! Απαιτείται χρόνος, υπομονή και καθοδήγηση από τον προπονητή της ομάδας. Πολλές φορές ο κόουτς πρέπει να επεμβαίνει για να θυμίζει την σημασία της ομαδικότητας, το πόσο κακό κάνει στην ομάδα η αρνητική σκέψη και ο εγωϊσμός.
Στα ομαδικά αθλήματα όπως στο μπάσκετ, η ευθύνη για το κακό αποτέλεσμα μπορεί να αποδοθεί σε άλλους με ευκολία. Μόνο που αυτός ο τρόπος σκέψης σε οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αποτυχία όχι μόνο στο μπάσκετ, αλλά και στην ζωή.
Αντίθετα, η αυτοκριτική σε συνδυασμό με την σκληρή δουλειά, την υπομονή και την καθημερινή προσπάθεια θα κάνουν τον παίκτη και εν συνεχεία την ομάδα καλύτερους. Τα λάθη είναι αναπόφευκτα, αλλά σημασία έχει να μαθαίνεις από αυτά και να προσπαθείς να βελτιώνεσαι.
Ο ομαδικός παίκτης ξέρει και να χάνει. Οι ήττες είναι αναπόφευκτες, αλλά πολλές φορές είναι πιο χρήσιμες από μια νίκη. Μετά από ένα θρίαμβο έχεις την τάση να ξαπλώσεις και να απολαύσεις την επιτυχία σου, ενώ οι ανταγωνιστές σου θα συνεχίζουν να δουλεύουν.
Αντίθετα μετά την ήττα όλοι είναι πιο σκληροί με τον εαυτό τους, θέλουν να τα δώσουν όλα στην προπόνηση. Γι’ αυτό οι προπονητές παρακινούν τους παίκτες να προπονούνται μετά από τη νίκη στον τελικό ακριβώς όπως θα δούλευαν αν είχαν χάσει… Ο επόμενος τελικός πλησιάζει…
Yes, but there is an I in the word “WIN”
Ναι, αλλά υπάρχει το γράμμα “I” (εγώ) στην λέξη “win” (νίκη). Σωστό! Είναι θέμα σωστής νοοτροπίας, διότι ο συνειδητός αθλητής, ανεξάρτητα αν θεωρεί τον εαυτό του ερασιτέχνη ή, επαγγελματία δουλεύει καθημερινά μέχρι εξάντλησης. Δεν ξεχνάει ότι είναι αθλητής 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες το χρόνο! Ρυθμίζει τον χρόνο της ξεκούρασης του, τρέφεται σωστά, εκτός από την προπόνηση με την μπάλα γυμνάζεται με βάρη και διατηρείται σε τέλεια φυσική κατάσταση. Και όταν έρχεται η κρίσιμη ώρα που κάποιος πρέπει να πάρει την ευθύνη για το τελευταίο σουτ με το σκορ ισόπαλο, τότε εκείνος που έχει δουλέψει σκληρότερα από όλους θα κάνει ένα βήμα μπροστά και θα ζητήσει την μπάλα.
Συμπέρασμα: Ναι, στην συνταγή του μαγικού ζωμού που χτίζει πρωταθλητές χρειάζεται μια γερή δόση συνεργασίας, γιατί αυτή είναι η ψυχή του μπάσκετ. Στην χύτρα, όμως, χρειάζεται να πέσει και λίγο από το «εγώ» του αθλητή , ώστε να είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμος να προσφέρει στην ομάδα…
ΜΑΝΟΣ ΜΑΝΟΥΣΕΛΗΣ
ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΜΠΑΣΚΕΤ
E-mail: mansmans23@yahoo.gr