- Πρόκειται για διαταραχή του μεταβολισμού των οστών.
- Ο δείκτης T score είναι ευρέως χρησιμοποιούμενος:
- Από την τιμή -1 έως -2,4 αναφέρεται ως οστεοπενία και από -2,5 και κάτω ως οστεοπόρωση, σε μέτρηση τύπου DXA.
- Αυξάνεται ιδία σε γυναίκες (γυναίκες/ άνδρες= 4/1) μετά την εμμηνόπαυση , αλλά και με το πέρας της ηλικίας.
- Πρόκειται για ελάττωση της μάζας και πυκνότητος των οστών.
- Επίσης διαταράσσεται η αρχιτεκτονική των οστών.
- Η οστεοπόρωση είναι αίτιο αύξησης της συχνότητος σπονδυλικών και μη σπονδυλικών καταγμάτων (ισχίο, καρπός) παγκοσμίως , επηρεάζοντας την ποιότητα της ζωής των ασθενών και αυξάνοντας το κόστος νοσηλείας-νοσηρότητος/ θνησιμότητος.
- Η απώλεια οστικής μάζας και της μικροαρχιτεκτονικής των οστών προδιαθέτει σε :
- Κυφωτική παραμόρφωση σε σπονδυλική στήλη.
- Αύξηση της ευθραπτότητος των οστών
- Πρόκληση καταγμάτων εξ ανεπαρκείας , στον πυελικό δακτύλιο
- Περιπροθετικών καταγμάτων μετά από ολική αρθροπλαστική ισχίου – γόνατος.
- Τα κατάγματα σπονδυλικής στήλης και ισχίου αυξάνουν εντόνως την νοσηρότητα , θνητότητα , θνησιμότητα (15-20 %) εντός 5 ετίας και επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής των ασθενών
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
- Χρησιμοποιείται ευρέως ο δείκτης FRAX επί οστεοπόρωσης, ο οποίος προτείνεται από τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας και ο οποίος χρησιμοποιεί διάφορες μεταβλητές προκειμένου να υπολογίσει την πιθανότητα σπονδυλικού και μη σπονδυλικού κατάγματος, στη 10ετία (πίνακας).
- Ιστορικό:
- Πρώιμος έναρξη εμμηνόπαυσης
- Κακές διατροφικές συνήθειες- έλλειψη βιταμίνης D
- Ανεπαρκής έκθεση στον ήλιο
- Αδράνεια –απουσία άσκησης
- Ελέγχονται ασθένειες που «προκαλούν» οστεοπόρωση (=δευτεροπαθής οστεοπόρωση):
- Κορτιζολαιμία, παθήσεις των επινεφριδίων, θυρεοειδοπάθειες, αυτοάνοσα νοσήματα υπό θεραπεία με κορτιζόνη , παθήσεις στομάχου- εντέρου, άλλα σύνδρομα δυσαπορρόφησης κ.ά.
- Ακτινολογικά :
- Διενεργείται απλή ακτινογραφία οσφύος όπου μελετάται η παρουσία αραιών ,οστικά, σπονδύλων, παλαιών καταγμάτων , σπονδυλοαρθρίτιδος κ.α.
- Λαμβάνει χώρα μέτρηση οστικής πυκνότητος DXA σε ΟΜΣΣ κ αρ ισχίο.
- Εργαστηριακές εξετάσεις όπου ελέγχονται:
Γενική αίματος , βιοχημικός έλεγχος, δείκτες αυξημένης οστεοκλαστικής δραστηριότητος, επίπεδα βιτ. D3, ομοιοστασία ασβεστίου- φωσφόρου, ολικά λευκώματα, λευκωματίνη, παραθορμόνη ορού κ.ά., καθώς επίσης και τον έλεγχο της ορθής αντιμετώπισης των συνοδών νοσημάτων.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
- Τροποποίηση του τρόπου ζωής και χορήγηση βιταμίνης D και ασβεστίου, όπου χρειάζεται.
- Λοιπή φαρμακευτική αγωγή:
- Διφωσφονικά από του στόματος ή ενέσιμα
- Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μετά από εμμηνόπαυση
- Δενοσουμάμπη
- ραλοξιφένη
- τεριπαρατίδη
- ασβέστιο και βιταμίνη D
- Σπάνιες επιπλοκές από χορήγηση αντιοστεοπορωτικών φαρμάκων:
- Οστεονέκρωση της κάτω γνάθου σε ενδοφλέβια χορήγηση διφωσφονικών
- Άτυπα κατάγματα μηριαίου
- Χειρουργική αντιμετώπιση των καταγμάτων μετά από οστεοπόρωση.