ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ / ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ

  • Πρόκειται για διαταραχή του μεταβολισμού των οστών.
  • Ο δείκτης T score είναι ευρέως χρησιμοποιούμενος:
  • Από την τιμή -1 έως -2,4 αναφέρεται ως οστεοπενία και από -2,5 και κάτω ως οστεοπόρωση, σε μέτρηση τύπου DXA.
  • Αυξάνεται ιδία σε γυναίκες (γυναίκες/ άνδρες= 4/1)  μετά την εμμηνόπαυση , αλλά  και με το πέρας της ηλικίας.
  • Πρόκειται για ελάττωση της μάζας και πυκνότητος των οστών.
  • Επίσης διαταράσσεται η αρχιτεκτονική των οστών.
  • Η οστεοπόρωση είναι αίτιο αύξησης της συχνότητος σπονδυλικών και μη σπονδυλικών καταγμάτων (ισχίο, καρπός) παγκοσμίως , επηρεάζοντας την ποιότητα της ζωής των ασθενών και αυξάνοντας το κόστος νοσηλείας-νοσηρότητος/ θνησιμότητος.
  • Η απώλεια οστικής μάζας και της μικροαρχιτεκτονικής των οστών προδιαθέτει σε :
    • Κυφωτική παραμόρφωση σε σπονδυλική στήλη.
    • Αύξηση της ευθραπτότητος των οστών
    • Πρόκληση καταγμάτων εξ ανεπαρκείας , στον πυελικό δακτύλιο
    • Περιπροθετικών καταγμάτων μετά  από ολική αρθροπλαστική ισχίου – γόνατος.
  • Τα κατάγματα σπονδυλικής στήλης και ισχίου αυξάνουν εντόνως την νοσηρότητα , θνητότητα , θνησιμότητα (15-20 %) εντός 5 ετίας  και επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής των ασθενών

 

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

  • Χρησιμοποιείται ευρέως ο δείκτης FRAX επί οστεοπόρωσης, ο οποίος προτείνεται από τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας και ο οποίος χρησιμοποιεί διάφορες μεταβλητές προκειμένου να υπολογίσει την πιθανότητα σπονδυλικού και μη σπονδυλικού  κατάγματος, στη 10ετία (πίνακας).
  • Ιστορικό:
    • Πρώιμος έναρξη εμμηνόπαυσης
    • Κακές διατροφικές συνήθειες- έλλειψη βιταμίνης D
    • Ανεπαρκής έκθεση στον ήλιο
    • Αδράνεια –απουσία άσκησης
  • Ελέγχονται ασθένειες που «προκαλούν» οστεοπόρωση (=δευτεροπαθής οστεοπόρωση):
    • Κορτιζολαιμία, παθήσεις των επινεφριδίων, θυρεοειδοπάθειες, αυτοάνοσα νοσήματα υπό θεραπεία με κορτιζόνη , παθήσεις στομάχου- εντέρου, άλλα σύνδρομα δυσαπορρόφησης κ.ά.
  • Ακτινολογικά :
    • Διενεργείται απλή ακτινογραφία οσφύος όπου μελετάται η παρουσία αραιών ,οστικά, σπονδύλων, παλαιών καταγμάτων , σπονδυλοαρθρίτιδος κ.α.
    • Λαμβάνει χώρα μέτρηση οστικής πυκνότητος DXA σε ΟΜΣΣ κ αρ ισχίο.
  • Εργαστηριακές εξετάσεις όπου ελέγχονται:

Γενική αίματος , βιοχημικός έλεγχος, δείκτες αυξημένης  οστεοκλαστικής δραστηριότητος, επίπεδα βιτ. D3, ομοιοστασία ασβεστίου- φωσφόρου, ολικά λευκώματα, λευκωματίνη, παραθορμόνη ορού κ.ά., καθώς επίσης και τον έλεγχο της ορθής αντιμετώπισης των συνοδών νοσημάτων.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

  • Τροποποίηση του τρόπου ζωής και χορήγηση βιταμίνης D και ασβεστίου, όπου χρειάζεται.
  • Λοιπή φαρμακευτική αγωγή:
    • Διφωσφονικά από του στόματος ή ενέσιμα
    • Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μετά από εμμηνόπαυση
    • Δενοσουμάμπη
    • ραλοξιφένη
    • τεριπαρατίδη
    • ασβέστιο και βιταμίνη D
  • Σπάνιες επιπλοκές από χορήγηση αντιοστεοπορωτικών φαρμάκων:
    • Οστεονέκρωση της κάτω γνάθου σε ενδοφλέβια χορήγηση διφωσφονικών
    • Άτυπα κατάγματα μηριαίου
  • Χειρουργική αντιμετώπιση των καταγμάτων μετά από οστεοπόρωση.
  • ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ
  • ΑΓΚΥΛΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΤΙΔΑ
  • ΡΑΧΙΤΙΔΑ – ΟΣΤΕΟΜΑΛΑΚΙΑ
  • ΝΕΦΡΙΚΗ ΟΣΤΕΟΔΥΣΤΡΟΦΙΑ
  • ΣΚΟΡΒΟΥΤΟ
  • ΥΠΕΡΒΙΤΑΜΙΝΩΣΗ D
  • ΝΟΣΟΣ PAGET – ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΟΣΤΕΪΤΙΔΑ

  • ΥΠΕΡΚΟΡΤΙΖΟΛΑΙΜΙΑ (ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΟΡΤΙΖΟΝΗΣ)
    ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ : Πρόκειται για ορμόνη που παράγετε από τα επινεφρίδια και λειτουργεί ως «ορμόνη του stress». Αυξάνει τα επίπεδα της το πρωί κατά το ξύπνημα.

    • Σε συνθήκες αυξημένου stress σωματικού ή ψυχικού η ουσία αυτή αυξάνεται στον ορό του αίματος.
    • Επίσης αυξάνεται σε:
    • παθήσεις του φλοιού των επινεφριδίων – π.χ. σύνδρομο Cushing
    • εξωγενή χορήγηση σε ρευματολογικά νοσήματα, σκλήρυνση κατά πλάκας, αντιμετώπιση κακοήθων νεοπλασιών κ.ά.

    Δράσεις:

    • Επάγει τη λιπογένεση –αναστέλλει την λιπόλυση και την νεογλυκογένεση
    • Αυξάνει τον καταβολισμό των πρωτεινών στην περιφέρεια , πχ μυς.
    • Έχει αντιφλεγμονώδη δράση.
    • Επιφέρει ανοσοκαταστολή, σε ένα βαθμό
    • Επηρεάζει τα επίπεδα στον ορό του αίματος του βασικού καύσιμου του μεταβολισμού, της γλυκόζηςανεβάζοντάς τα.

     

    ΔΙΑΓΝΩΣΗ

    Η διάγνωση τίθεται με:

    • το ιστορικό του τρόπου ζωής- κατά τόπους φλεγμονές ,
    • τον σωματότυπο
    • ιδιαίτερη κλινική εικόνα (αυξημένη περίμετρος κοιλίας με λεπτά άνω και κάτω άκρα και χαμηλή μυική ισχύ)
    • σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ
    • ιστορικό κατάθλιψης, άγχους είτε εντόνου stress και
    • φυσικά, με καθορισμένες εργαστηριακές μετρήσεις  προς διαπίστωση παθολογικών παραμέτρων κ υψηλών τιμών στο αίμα
    • αποτελεί αίτιο δευτεροπαθούς οστικής απορρόφησης (οστεοπενία, οστεοπόρωση) λόγω επίδρασης αυτών στο μεταβολισμό της βιταμίνης D, στο σβέστιο και κατ΄επέκταση στο οστό.

     

    ΘΕΡΑΠΕΙΑ

    • Συνίσταται σε επίλυση του αιτιοπαθογενετικού παράγοντα , πχ σε σύνδρομου cushing , είτε αντιμετώπιση νεοπλασίας που παράγει την ορμόνη κλπ
    • Αντιμετώπιση του stress : ψυχίατρος-ψυχολόγος
    • Διόρθωση των διατροφικών συνηθειών: να είναι πλούσιες σε Ω3 λιπαρά οξέα , φρούτα κλπ –τροφές με χαμηλό γλυχαιμικό δείκτη , αντιμετώπιση παχυσαρκίας
    • Αερόβιος άσκηση .
    • Χορήγηση αντιοστεοπορωτικής αγωγής είτε οστεοεπαγωγικής είτε αντιοστεοκλαστικής  (διφωσφονικά, denosumab, teriparatide κα)
    • Ρύθμιση και στενή παρακολούθηση της αγωγής για λοιπά ρευματολογικά νοσήματα και άλλες παθήσεις

    Σημαντική σημείωση για αθλητές: Η αμέλεια να αντιμετωπίσουμε τα παρατεταμένα υψηλά επίπεδα της «ορμόνης του stress» οδηγεί σε μόνιμες και  ενδεχομένως μη αναστρέψιμες βλάβες  και τον αθλητή σε

    • Χαμηλή απόδοση
    • Αδυναμία περαιτέρω δυναμικής βελτίωσης
    • Χαμηλή αντοχή στη δύναμη
    • Συχνούς , δύσκολα ερμηνεύσιμους τραυματισμούς-φλεγμονές
    • Λιγότερο συνολικό  χρόνο  άθλησης υψηλού επιπέδου

  • ΥΠΟ-ΥΠΟΦΥΣΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
  • ΥΠΕΡ-ΥΠΟΦΥΣΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
  • ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ

  • ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ
    Πρόκειται για ασθένεια του ισχίου κατά την οποία η άρθρωση κ δη η μηριαία κεφαλή εμφανίζει οστεοπόρωση κ έχει ως ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της το (οστικό) οίδημα.
  • Είναι γνωστή και ως «οίδημα οστικού μυελού ισχίου ή περιοχική οστεοπόρωση».
  • Προσβάλλει κυρίως:
    • άντρες 40-55 ετών ή
    • γυναίκες κυοφορούσες στο 3ο τρίμηνο της κύησης.

 

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

  • Κλινική εικόνα:
    • Προοδευτικός, αιφνίδιος, εντεινούμενος πόνος στην άρθρωση του ισχίου κ στην ευρύτερη βουβωνική χώρα.
    • Ο πόνος δεν προέκυψε συνεπεία κάποιου τραύματος.
    • Υπάρχει περιορισμός στο εύρος κίνησης του ισχίου.
    • Χωλότης.
  • Εργαστηριακές εξετάσεις: παρουσιάζεται ανεβασμένη η ΤΚΕ
  • Ακτινογραφίες:
    • Οστεοπενική απεικόνιση του ισχίου με καλή απεικόνιση του μεσάρθριου διαστήματος (απόσταση μεταξύ των οστών).
  • Μαγνητική Τομογραφία:
    • Είναι η εξέταση εκλογής για την διάγνωση της νόσου .
  • Σπινθηρογράφημα: η εξέταση βοηθά στη διάγνωση, ΔΕΝ ΕΧΕΙ όμως υψηλή ειδικότητα.

 

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

  • Το νόσημα είναι αυτοιώμενο. Υφίεται σε διάστημα 6-8μηνών.
  • Συστήνεται φυσικοθεραπεία, ανάπαυση κ αποφόρτιση.
  • Πρέπει να διαφοροδιαγιγνώσκεται από:
    • Άσηπτο νέκρωση μηριαίας κεφαλής
    • Κάταγμα εκ κοπώσεως ισχίου
    • Όγκους – νεοπλασίες
    • Λοίμωξη

* Το υλικό σχετικά με τις παθήσεις ενημερώνεται διαρκώς.

* Η αναφορά στις παθήσεις είναι μόνο για ενημερωτικούς λόγους. Μην εφαρμόσετε οποιαδήποτε θεραπεία αν δεν έχετε συζητήσει με το γιατρό σας.

Powered By :Omega Systems